Recep ayı, Şaban ayı, Ramazan ayı güzel güzel geldi geçti. Oruçlarla iftar ve sahurlarla, ibadet-ü taatlerle… Ölmeyene gene gelir. Fakat bilinmez ki belki en son senemizdir diye düşünmeliydik. Böylece bu ayları güzel geçirmeliydik.
Şimdi de Şevval ayındayız. Şevval, sözlükte “yukarı kalkmak, yükselmek; kaldırmak” anlamlarındaki şevl kökünden türemiştir. Kamerî yılın ramazandan sonra ve zilkade’den önce gelen onuncu ayının adıdır. Araplar şevval ayını uğursuz kabul ettiklerinden bu ayda nikâh kıymazlardı. Resûl-i Ekrem, Hz. Âişe ile şevval ayında evlenerek bu inancın yanlış olduğunu göstermiştir.
Şevval ayı aynı zamanda hac aylarının da ilkidir. İslâm tarihinde Şevval ayında meydana gelen bazı olaylar ise şunlardır: Beni Kaynuka Gazvesi, Huneyn Gazvesi, Tâif Gazvesi… Bir rivayete göre Hz. Peygamber’in oğlu İbrâhim’in vefatı da bu ayda olmuştur.
Şevval adeta Ramazan ayına bereket üzerine bereket katan bir aydır. Çünkü Peygamberimiz aleyhisselam bu ay ile ilgili hadis i şerifler irad buyurmuştur. “Ramazanı oruçla geçirip buna şevvalden altı gün ilâve eden kimse bütün yılı oruçlu geçirmiş gibi olur.” diye beyan etmiştir. (Müslim, “Sıyâm”, 204) Bu orucun bayramın hemen ardından ara verilmeden tutulması daha faziletli sayılmakla birlikte aralıklarla tutulması da mümkündür. Ramazan bayramının birinci günü olan şevval ayının ilk gününde oruç tutmak ise haramdır.
Şevval ayında nafile olarak tutulan oruç, Ramazan’da tutulmayan oruçların yerine geçmez; yani Ramazan’da tutulmayan oruçların ayrıca kaza edilmesi farzdır. Bir oruçta hem kaza hem de nafile yerine niyet edilmesi geçerli olmadığından Şevval ayında tutulan oruçta da bunlardan yalnız birine niyet etmek gerekir. Şevval ayında oruç tutulurken, Ramazan’da tutulamayan oruçların kazasına niyet edilirse bu oruçlar kaza orucu olur.
Peygamberimiz aleyhisselam, “Kim, Ramazan (orucunu tutar ve) bayramdan sonra altı gün oruç tutarsa, onun tutmuş olduğu oruç, senenin tamamının orucu olmuş olur. Her kim hayırlı bir iş ile gelirse (bir iyilik işlerse) kendisine onun(yapmış olduğu iyiliğin) on misli sevap verilir.” diye buyurmuştur. (İbn-i Mâce, Sıyâm, 33)
Başka bir hadisinde ise Efendimiz şöyle söylemiştir. “Allah Teâlâ bir iyiliğe karşılık on mislini vermiştir. Buna göre Ramazan ayı orucu on aya, Ramazan bayramından sonra tutulan altı gün oruç ise senenin tamamına (iki aya) denktir.” (Nesâî ve İbn-i Mâce)
İbn-i Huzeyme’den rivayet edilen başka bir hadiste ise; Ramazan ayı orucu on aya, (Ramazan’dan sonra tutulan) altı gün oruç ise, iki aya denktir ki bu, bir senelik oruç demektir.
Hanbelî ve Şâfiî alimleri, Ramazan orucundan sonraki altı günlük Şevval orucunun bir senelik farz oruca denk geldiğini belirtmişlerdir.
Ayrıca altı günlük Şevval orucunun Ramazan ayında tutulan farz oruçta meydana gelen kusur ve noksanlıkları telâfi ettiği de doğrudur. Çünkü Peygamber aleyhisselamın bildirdiğine göre kıyâmet günü farz ibâdetlerde meydana gelmiş kusur ve noksanlıklar, nafile ibâdetlerle telafi edilecektir.
Rasûlullah aleyhisselamın bu konudaki hadisi şöyledir: “Şüphesiz ki insanların kıyâmet günü amellerinden hesaba çekileceği ilk şey, namazdır. Rabbimiz azze ve celle -bildiği halde- meleklerine şöyle buyurur: Kulumun farz namazına bakın! Tam ve doğru olarak mı, yoksa noksan olarak mı kılmıştır? Eğer tam ve doğru olarak kılmışsa, kendisi için tam kılmış olarak yazın yok eğer namazından bir şeyi noksan olarak kılmışsa kulumun noksan olan farz namazını, nâfile olan namazıyla tamamlayın!“
