Tekke ve Evliya yazılarımızda yönümüzü Sur içine, nefs-i İstanbul’a çeviriyoruz. Hazin bir mazisi olan tekke binasından apartman binasına uzanana gerçek hikayesi, Kelami Tekkesi.
Şehremini’nin Odabaşı semtinde bulunan Kelami Dergahı, Kelami Mustafa Efendi el-halveti (v. 1738) tarafından kurulmuştur. Başlangıçta Halveti tarikatına bağlı olan dergah, XVIII. yüzyıl sonlarından itibaren el değiştirmiş ve postnişinliğe XIX. yüzyıl ortalarına kadar farklı tarikatlardan şeyhler geçmiştir. Bunun ardından bir süre boş kalan dergahın postnişinliğine Meclis-i meşayıh tarafından, Kadiri tarikatından Çadırcı Şeyh Mehmed Raşid Efendi (v. 1878) getirilmiştir. Bu şeyhin ardından yine farklı tarikatlardan şeyhler geçmekle birlikte dergah, resmi olarak Kadiri tarikatına bağlı kalmıştır. Dergah şeyhi 1893 tarihinde, aynı zamanda Kadri tarikatından da icazeti bulunan Nakşi Şeyhi Erbilli Muhammed Esad Efendi’ye (v 1931) tevcih edilmiş ve o, dergahın son postnişini olmuştur.
Odabaşı Kelâmî Tekkesi Şeyhleri:
- Kelâmî Mustafa Halvetî Hazretleri (i. 1151/1738) Hz. Hasan Burhâneddîn-i Cihângîrî’nin halîfelerinden, Hz. Fethullâh Efendi (i. 1115/1703)’nin halîfesidir.
- Hz. Ahmed Halvetî (i. 1168/1754) Kelâmî Mustafa Efendi’nin kardeşinin oğludur.
- Hz. Feyzullâh Halvetî (i. 1183/1769) Kelâmî Mustafa Efendi’nin oğludur.
- Hz. Kolancı İbrâhîm Sabri (i. 1221/1806) Sa’diyeden Karabacak Ali Hulûsî Efendi’nin halîfesi olup, Remli ve Abdüsselâm Tekkesi şeyhliğinde de bulunmuştur.
- Hz. Kemaleddîn Baba Rıfâî (i. 1200/1785).
- Hz. İbrâhîm Edhem Vehbî Sâdî (i. 1267/1850).
- Hz. Öküz Ahmed Efendi Rıfâî (i. 1270/1854) Helvâî Tekkesi şeyhidir.
- Hz. Çadırcı M. Reşid Kâdirî (i. 1295/1878).
- Hz. M. Ali lemi Rıfâî (i. 1304/1886).
- Seyyid el-Hâc Ali Efendi Cerrâhî (i. 1322/1904) sitâne postnişîni Yahyâ Gâlib Efendi Hz. halîfesidir.
- Hz. Muhammed Esad Erbîlî (i. 1349/1931) Hz. Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî’nin halîfesi Hidâyetullâh Efendi, dedesidir. Hz. Tâhâ el-Harîrî’nin halifesidir.
1883’ten, tekkelerin seddi tarihi olan 1925’e kadar bu tekkenin meşîhatini (şeyhliğini) sürdürmüştür.
Bu Hazireden günümüze Hz. M.Reşid Efendinin kitabesi kalmış olup, ihtimal ki diğer şeyhlerin kabirleri tekke binasının içinde kalmıştır.
