Kim Allah’a güzel (karşılık beklemeden) bir borç verirse Allah da bunu kat kat fazlasıyla öder. Daraltan da genişleten de Allah’tır ve O’na döndürüleceksiniz.
(Bakara SUresi, 245. Ayet)
Bakara suresinde geçen bu ayet beni düşündürmüştür hep. Malı varsa zekatını veren, canı varsa namazını kılan birisi aslında bunları sadece kendi için yapar. Bu ibadetlerin hiç birisi eğer objektif olarak düşünürsek yapan kişiden başkasına fayda sağlamaz. Allah insanın kendisi için yaptığı bu ibadetlerin karşılığında daha büyük bir mükafat olan cenneti vereceğini söylüyor. Bu nasıl bir pazarlık! Durumu biraz daha somutlaştırırsak eğer, üşümemek için kış gelmeden 100 TL’ye mont alan birisine satıcının ‘‘Bu montu aldığı için sana 200 TL veriyorum’’ demesi gibi bir şey bu.
Söz konusu teolojik meseleler olduğu zaman mekanik düşünmek, her şeyi mantık çerçevesinde yorumlamak zorlaşabiliyor. Örneğin neden ve nasıl yaratılmış olduğumuz, kader meselesi, cennet ve cehennemin nasıllığı, vb. gibi meraklar sadece çocuklar için cevaplanılmayı bekleyen sorular değildir ve galiba cevaplanılmayı bekleyen sorular olarak da kalacaktır. Canlarını ve mallarını Allah yolunda verenler, olarak tanımlanan ‘‘Ehli Şurat’’ için de durum böyledir. Allah’ın neden böyle bir pazarlık yapmış olduğunu soran bir çocuğa verilecek cevap muhtemelen tamamen mantık çerçevesinde olamaz. Bence bundan dolayı böylesi sorgulamaları olan bir çocuğa kesin olduğu düşünülen cevaplar vermektense bazı açık kapılar bırakmak gerekir.
Herkesin her konuda özellikle din konusunda iyi derecede bilgi sahibi olduğu bu zamanlarda açık kapı bırakmak sanki bilgisizlik gibi algılansa ve kısa vadede kötü biz izlenim gibi görünse de uzun vadede bu çocuğun sorgulayıcı yanına ve imanı meseleleri içselleştirebilmesine katkı sağlayabilir. Carl Gustav Jung’da benzer bir öneriyle ‘‘Psikoloji ve Din’’ kitabında ölüm hakkında soru soran bir çocuğa şöyle cevap veriyor: ‘‘Biz hayatın başını ve sonunu bilmeyiz. Sadece yaşadığımız bu dünyayı biliriz. Bu tıpkı bir kuşun pencereden odaya girmesi, odada birkaç saniye kanat çırpması ve diğer pencereden çıkıp gitmesi gibidir. Biz kulun sadece odada olduğu zamanı biliriz. Onun nereden geldiği ve nereye gittiği tam bir bilinmezliktir.’’
